AFRİKA

 

ANGOLA

 

Yüzölçümü : 1.247.000 km²

 

Nüfus : 8.802.000

 

Başkent : Luanda

 

Önemli Şehirler : Luanda

 

Yeri : Kuzeyinde Zaire, doğusunda Zambia, güneyinde Namibya ve batısında Atlas Okyanusu vardır.

 

Din : Katolik ve yerel inançlar.

 

Dil : Portekizce ve yerel diller.

 

Para birimi : Kvanza

 

Önemli coğrafi yerleri : Okavamgo ırmağı.

 

Uzun süre Portekiz sömürgesi olarak yaşayan Angola, 1975 yılı Ocak ayında bağımsızlığına kavuşmuştur.

 

BENİN

 

Yüzölçümü : 112.622 km²

 

Nüfus : 4.551.000

 

Başkent : Porto-Novo

 

Önemli Şehirler : Porto-Novo

 

Yeri : Nijerya ve Togo arasındadır.

 

 

BOTSWANA

 

Yüzölçümü : 600.372 km²

 

Nüfus : 1.220.000

 

Başkent : Gaborone

 

Önemli Şehirler : Gaborone

 

Yeri : Nabibya, Zimbabwe, Güney Afrika Cumhuriyeti ile sınırdır.

 

Dil : İngilizce

 

Din : Cancılık

 

Para birimi : Pula

 

Önemli coğrafi yerler : Kalahari çölü,  Limpopo ırmağı.

 

BURKİNA FASO

 

Yüzölçümü : 264.672 km²

 

Nüfus : 7.704.000

 

Başkent : Ugadugu

 

Önemli Şehirler : Ugadugu, Bobo-Diulasso

 

Yeri : Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana, Fildişi Sahili ile sınırdır.

 

BURUNDİ

 

Yüzölçümü : 27.834 km²

 

Nüfus : 5.647.000

 

Başkent : Bujumbura

 

Önemli Şehirler : Bujumbura

 

Yeri : Zaire, Tanzanya, Uganda ile sınırdır.

 

Dil : Fransızca ve bantu kökenli kirundi.

 

Din : Cancılık ve Hıristiyanlık.

 

Para birimi : Burundi frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Victoria gölü, Tanganyika gölü.

 

CAPE VERDE

 

Yüzölçümü : 3.895 km²

 

Nüfus : 337.000

 

Başkent : Prala

 

Önemli Şehirler : Prala, Mindelo, Praia

 

Yeri : Moritanya ve Senegal ile sınırdır.

 

CEZAYİR

 

Yüzölçümü : 2.382.741 km²

 

Nüfus : 25.714.000

 

Başkent : Cezayir

 

Önemli Şehirler : Cezayir, Wahran, Kacentina, Oran, Konstantin

 

Yeri : Fas, Moritanya, Mali, Nijer, Libya, Tunus ile sınırdır.

 

Dil : Arapça

 

Din : İslam

 

Para birimi : Dinar

 

Önemli coğrafi yerler : Küçük Atlas sıradağları, Büyük Atlas sıradağları, Büyük Sahra, Şelif ırmağı.

 

CİBUTİ

 

Yüzölçümü : 22.000 km²

 

Nüfus : 337.000

 

Başkent : Cibuti

 

Önemli Şehirler : Cibuti

 

Yeri : Etiyopya ve Somali ile sınırdır.

 

ÇAD

 

Yüzölçümü : 1.239.387 km²

 

Nüfus : 5.714.000

 

Başkent : N'Djamena

 

Önemli Şehirler : N'Djamena, Erni Koussi, Ounianga Kebir, Abeche, Mongo, Sahr, Mundu.

 

Yeri : Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Nijer, Nijerya ile sınırdır.

 

Dil : Fransızca

 

Para birimi : A.F.T. frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Çad gölü, Tibetsi ırmağı, Logon ırmağı, Şari ırmağı.

 

EKVATOR GİNESİ

 

Yüzölçümü : 28.100 km²

 

Nüfus : 389.000

 

Başkent : Malabo

 

Önemli Şehirler : Malabo, Bata

 

Yeri : Gabon ve Kamerun ile komşudur.

 

ETİOPYA

 

Yüzölçümü : 1.221.900 km²

 

Nüfus : 51.375.000

 

Başkent : Adis Ababa

 

Önemli Şehirler : Adis Ababa, Asmara, Dire Dava, Deyse

 

Yeri : Kenya, Sudan, Cibuti ile sınırdır.

 

Din : Hıristiyan, İslam

 

Dil : Amharca

 

Para birimi : Etyopya doları

 

Önemli coğrafi yerler : Mavi Nil ırmağı, Vabi Sibeli ırmağı, Avaş ırmağı, Danakiller ovası.

 

LALIBELA ROCK CHURCHES (1200 ETİOPYA)

 

Bu kent orta Etiyopya'daki Lasta Dağları'nda yer alan Abuna Josef te, 4.107 metre yükseklikte bulunuyor.

 

Lalibela'daki 11 kaya kilisesi, canlı granitten oyulmuştur. 16. yüzyılda Francisco Alvarez adlı bir papaz bu kiliseleri anlatan bir yazıt bıraktığından beri dünyanın ilgisini çekmiştir. Yazısının sonunda, kimsenin ona inanmayacağından korktuğunu belirtmişti. Kiliseleri yapmak için büyük kaya parçaları oyuluyor, dağdan bağımsız yapılar haline getiriliyordu. Daha sonra, tepeden başlayıp aşağıya doğru, cansız kaya, kubbeler, verandalar ve kapılar oluşturacak şekilde yontuluyordu. Kayanın içi de aynı şekilde işleniyor ve yerden tavana sütunlar ve kemerler yükseliyordu. Yüzyıllar boyunca Lalibela'nın nüfusunun büyük kısmını, hacıları misafirperver bir şekilde karşılayan rahip ve keşişler oluşturdu. Bu kent orta Etiyopya'daki Lasta Dağları'nda yer alan Abuna Josef te, 4.107 metre yükseklikte bulunuyor. İlk başta Roha diye anılan kent, sonradan, 1173'ten 1270'e kadar hükmeden Zagwe hanedanının kralının adını aldı. Efsaneye göre, doğduğunda bir arı kümesi çevresini sardığı için, annesi ona "arıların onun egemenliğini onayladığı" anlamına gelen Lalibela adını vermişti.

Lalibela, iyi bir Hıristiyan olarak yetişti. Rüyalar gördü. Bir seferinde hayalinde Kudüs'e gitti. Dağda kendine ait kutsal bir şehir kurma konusunda ısrarcı oldu. Ürdün Nehri'nin iki yanına 10 kilise yapıldı. Kudüs ve İskenderiye'den yetenekli duvar ustaları getirildi. Bunlara, yerli işçiler ve geceleri çalışan Tanrı'nın gönderdiği melekler yardımcı oldu. 1212'de Lalibela'nın ölümünden sonra, dul eşi onun anısına 11 'inci kiliseyi yaptırdı.

Bu kiliseleri inşa etmenin ne kadar zor olduğu düşünülürse, kiliselerin bazıları şaşırtıcı derecede büyük. En büyükleri olan Kurtarıcının Kilisesi (Bet Medhane Alem), 33.5 metre uzunluğunda, 2.5 metre eninde ve 10.6 metre yüksekliğinde. Aralarında en fazla ilgi gören, aşağıdaki pencereleri Latin ve Yunan haçlarının şeklinde olan Meryem Ana Kilisesi. İçindeki orta sütun kumaşla sarılıdır. Lalibela'nın rüyasında gördüğü gibi, İsa bu sütuna dokunmuş ve birden geçmiş ve geleceğe dair her şey sütunun üzerine kazınmıştı. Ölümlüler gerçekleri kaldıracak güçte olmadıkları için, sütunun örtülmesi gerekiyordu. Kilise, yine dağın bir Herkül edasıyla yontulması sonucu açılan bir avlunun üzerinde yükselir. Haç Kilisesi (Bet Maskal), sonradan avlunun kuzey duvarına yapılmıştır. Yerlere, sütunlara ve duvarlara haçlar övülmüştür. Avlunun karşı tarafında, bakire şehitlere adanan Bakirenin Kilisesi (Bet Danaghel) yer alır. Diğer kiliseler, kayanın içindeki tünellerle birbirine bağlanır. İngiltere'nin olduğu gibi Etiyopya'nın da baş azizi olan St. George (Bet Giorgis), eşit kollu bir Yunan hacı şeklindedir. Derin bir çukurda yer alan kiliseye sadece bir tünelden ulaşılır. Kardeş kiliseleri gibi bu yapı da, onu inşa edenlerin azmini gözler önüne serer.

 

FAS

 

Yüzölçümü : 447.000 km²

 

Nüfus : 26.249.000

 

Başkent : Rabat

 

Önemli Şehirler : Rabat, Casablanca, Fas, Marakeş

 

Yeri : Cezayir, Tunus ve Batı Sahra ile sınırdır.

 

Dil : Arapça, Berberice

 

Din : İslam

 

Para birimi : Dirhem

 

Önemli coğrafi yerler : Muluya ırmağı.

 

FEZ MEDINA (MS. 9. Yüzyıl FAS)

 

Fas, yarım milyon nüfuslu büyük ve modern bir kenttir. Arabaları, geniş caddeleri, 20. yüzyılın gökdelenlerini geride bırakıp bir Ortaçağ metropolüne giriyorsunuz. Hazreti Muhammed, Mekke'de tehdit altında yaşamaya başlayınca Medine'ye gitmişti. O zamandan beri Medine, tüm Müslüman şehirlerinin eski çeyreği anlamına gelmektedir. 9. yüzyılda kurulan Fas'taki bu Medine şehri ise (Fez el Bali) adıyla anılır. Dar, kavisli sokakları, zarif avluları, geleneksel evleri, pazarın telaşı ve gürültüsü başka bir dünyaya açılan bir pencere görevi görüyor. Satışa sunulan ürünler modern ve turistlere yönelik olsa da, eski şehrin atmosferi ve boyutları muhafaza edilmiş. Fez el Bali, her birinde kendine ait camisi, su kaynağı, hamam ve fırınları olan toplulukların yaşadığı 200 civarında bölgeye ayrılmıştı. Şehir, dünyanın en eski üniversitelerinden birine ev sahipliği yaptığı gibi, Ortaçağ'daki akademik tartışmaların da merkeziydi. 800 camisi (genelde yanında okul da olurdu), binlerce dükkanı ve 125 bin kişinin yaşadığı evleriyle Fas, 13. yüzyılda dünyanın en önemli şehirlerinden biri haline geldi. Her yerini detaylı bir şekilde gezmek haftalar alabilir. Ana cami Karaouyine, 9. yüzyılda yapıldı, 13. yüzyılda şekli değiştirildi. 20 bin kişilik cami, Kuzey Afrika'da türünün en büyük örneğidir. Fas'ın eski üniversitesi ve kütüphanesi de binaya sonradan eklenmiş. İslam kültüründe dış görünüşe genelde önem verilmez. Bu nedenle etrafına dağınık şekilde yapılan binalar, caminin ana hatlarını saklıyor. Binanın içinde ise, ince işçilik, özenli hattatlık ve süslü mermerler dikkat çekiyor.

Fas'ta üniversitenin yanında, çok sayıda medrese (Kuran okulu) yer alıyor. Bunların genelde, ortasında bir çeşme yer alan avlusunun etrafını saran, okul, namaz odası ve kütüphaneden oluşan 3 odası oluyor. Bou Inania Medresesi son derece etkileyici bir yapı. İspanya'daki Fas mimarisiyle benzeşen dekorasyonu görkemli olmakla beraber çok göze batmıyor. Pencereler, ahşap parçaları ve pirinç kapların aranjmanının bir su saati görevi gördüğü söylense de, kimse bunun nasıl çalıştığını bilmiyor. Pirinç kapların, bugün Seffarine'de görülebilen, insanların metal işleyen eski ataları tarafından yapıldığı sanılıyor. Fas'taki kumaş boyacılığı ve deri ustacılığı ise, yüzyıllardır değişmeden devam eden bir gelenektir. Nehrin kıyısındaki kumaş boyacıları Souk'taki (pazar yeri) bir su değirmeninde sebze boyası yapmak için tohumlar döverdi. Kokusuna dayanabilenler, nehrin aşağısında deri tabaklayanları izleyebilir.

 

FİLDİŞİ KIYISI

 

Yüzölçümü : 322.500 km²

 

Nüfus : 12.070.000

 

Başkent : Abidjan

 

Önemli Şehirler : Abidjan, Buake, Odienne, Buna

 

Yeri :  Liberya, Gine, Mali, Burkina Faso, Gana ile komşudur.

 

GABON

 

Yüzölçümü : 258.365 km²

 

Nüfus : 1.110.000

 

Başkent : Libreville

 

Önemli Şehirler : Libreville, Port Gentil, Mekambo, Franceville

 

Yeri : Ekvator Ginesi, Kamerun ve Kongo ile komşudur.

 

Dil : Fransızca

 

Din : Animizm, Hıristiyanlık

 

Para birimi : Frank

 

Önemli coğrafi yerler : Kumuna dağları, Ogoue ırmağı.

 

GAMBİA

 

Yüzölçümü : 11.295 km²

 

Nüfus : 840.000

 

Başkent : Banjaui

 

Önemli Şehirler : Banjaui

 

Yeri : Atlas  Okyanusu kıyısında Gambiya Irmağı'nın aşağı bölgesindedir. Senegal ile komşudur.

 

Dil : İngilizce ve yerel lehçeler

 

Para birimi : Dalasi

 

Önemli coğrafi yerler : Gambia ırmağı.

 

GANA

 

Yüzölçümü : 238.537 km²

 

Nüfus : 15.310.000

 

Başkent : Akkra

 

Önemli Şehirler : Akkra, Kumasi, Tamate, Sekondi, Takoradi

 

Yeri : Güneyinde Gine körfezi, kuzeyinde Burkina Faso, doğusunda Togo, batısında Fildişi kıyısı bulunur.

 

Dil : İngilizce

 

Din : Hıristiyanlık, yerel dinler, İslam.

 

Para birimi : Cedi

 

GİNE

 

Yüzölçümü : 245.857 km²

 

Nüfus : 7.269.000

 

Başkent : Konakri

 

Önemli Şehirler : Konakri, Labe, N'Zerekore, Kankan

 

Yeri : Batısında Atlas Okyanusu vardır. Komşu ülkeleri Gine Bissau, Senagal, Mali, Fildişi Kıyısı, Liberya, Siera Leone.

 

Dil : Fransızca, yerel lehçeler

 

Din : İslam, Hıristiyanlık, yerel dinler

 

Para birimi : Gine frankı

 

GİNE BİSSAU

 

Yüzölçümü : 36.125 km²

 

Nüfus : 998.000

 

Başkent : Bissau

 

Önemli Şehirler : Bissau

 

Yeri : Atlas Okyanusu kıyısındadır. Gine ve Senegal ile komşudur.

 

GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ

 

Yüzölçümü : 1.133.800 km²

 

Nüfus : 39.550.000

 

Başkent : Cape Town

 

Önemli Şehirler : Cape Town, Pretorya, Bloemfontein, Durban, Johennesburg.

 

Yeri : Afrika kıtasının güneyinde yer alır. Namibya, Botsvana, Zimbabve ve Mozambik ile komşudur.

 

Din : Yerel dinler, Protestanlık, Hindu dini, İslam.

 

Dil : Afrikaanca, İngilizce

 

Para birimi : Rand

 

Önemli coğrafi yerler : Kalahari çölü, Drakensberg dağları, büyük ve küçük Karroo yaylaları, Orange ırmağı.

 

KAMERUN

 

Yüzölçümü : 475.442 km²

 

Nüfus : 10.874.000

 

Başkent : Yaunda

 

Önemli Şehirler : Yaunda, Duala, Batouri, Bamenda, Ngaoundere

 

Yeri : Ekvator Ginesi, Gabon, Kongo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Nijerya ile komşudur.

 

Din : Animizm, Hıristiyanlık, İslam

 

Dil : İngilizce, Fransızca

 

Para birimi : Frank

 

Önemli coğrafi yerler : Adamava yaylaları, Çat gölü, Logone ırmağı.

 

Waza ulusal parkında aslan, fil, suaygırı, zebra, yabanmandası, ve antiloplar yaşar.

Ülkenin Güneybatısındaki Pigmeler, ormanda avcılık ve devşirmecilikle yaşarlar.

 

KENYA

 

Yüzölçümü : 582.646 km²

 

Nüfus : 25.393.000

 

Başkent : Nairobi

 

Önemli Şehirler : Nairobi, Mombasa, Nokuru, Marsabit

 

Yeri : Uganda, Tanzanya, Somali, Etiyopya, Sudan ile komşudur.

 

Dil : İngilizce, Svahili ve 40 yerel lehçe

 

Din : Animizm, Protestanlık, Katoliklik

 

Para birimi : Doğu Afrika Şilini

 

Önemli coğrafi yerler : Elgon dağı, Kenya dağı, Tana ırmağı, Rudolf gölü, Victoria gölü, Magadi gölü .

 

KOMORLAR

 

Yüzölçümü : 1.797 km²

 

Nüfus : 459.000

 

Başkent : Moroni

 

Önemli Şehirler : Moroni

 

Yeri : Madagaskar yakınlarındaki adalardan oluşan bir devlettir.

 

KONGO

 

Yüzölçümü : 342.000 km²

 

Nüfus : 2.305.000

 

Başkent : Brazzaville

 

Önemli Şehirler : Brazzaville, Pointe-Noire, Luborno

 

Yeri : Gabon, Zaire, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kamerun ile sınırdır.

 

Önemli coğrafi yerler : Kuilu ırmağı, Kongo ırmağı, Liketi dağı, Ubangi ırmağı.

 

LESOTHO

 

Yüzölçümü : 30.355 km²

 

Nüfus : 1.757.000

 

Başkent : Maseru

 

Önemli Şehirler : Maseru, İnjasuti

 

Yeri : Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları ile çevrilidir.

 

Dil : İngilizce, Sesuto dili

 

Din : Katoliklik, Animizm

 

Para birimi : Rand

 

LİBERYA

 

Yüzölçümü : 111.369 km²

 

Nüfus : 2.644.000

 

Başkent : Monrovia

 

Önemli Şehirler : Monrovia

 

Yeri : Sierra Leone, Gine ve Fildişi Kıyısı ile komşudur.

 

Dil : İngilizce

 

Din : İslam, Animizm

 

Para birimi : Liberya doları

 

Önemli coğrafi yerler : Nimba dağları.

 

LİBYA

 

Yüzölçümü : 1.759.540 km²

 

Nüfus : 4.279.000

 

Başkent : Trablus

 

Önemli Şehirler : Trablus, Bingazi, Fizan

 

Yeri : Afrika'nın kuzeyindedir. Mısır, Cezayir, Tunus, Sudan, Çad ve Nijer ile komşudur.

 

Dil : Arapça

 

Din : İslam

 

Para birimi : Libya dinarı

 

Önemli coğrafi yerler : Barka göl ve ovası.

 

MADAGASKAR

 

Yüzölçümü : 587.041 km²

 

Nüfus : 11.802.000

 

Başkent : Antananarivo

 

Önemli Şehirler : Antananarivo, Antsirable, Antsiranna, Taomasina, Toliara, Fianarantsoa

 

Yeri : Afrika'nın Güneydoğusunda ada devlettir.

 

Din : Katoliklik, Protestan,

 

Dil : Madagaskarca, Fransızca

 

Para birimi : Madagaskar frankı

 

Önemli coğrafi yerler: Tsaranana ve Ankaratra yanardağları, Andingitra dağı.

 

MALAWİ

 

Yüzölçümü : 118.484 km²

 

Nüfus : 9.080.000

 

Başkent : Lilongwe

 

Önemli Şehirler : Lilongwe, Blantyre

 

Yeri : Tanzanya, Zambiya, Mozambik ile komşudur.

 

Dil : İngilizce

 

Din : Animizm, Hıristiyanlık

 

Para birimi : Kawacha

 

Önemli coğrafi yerler : Malavi gölü, Mlanje yanardağı.

 

MALİ

 

Yüzölçümü : 1.240.142 km²

 

Nüfus : 9.182.000

 

Başkent : Bamako

 

Önemli Şehirler : Bamako, Segu, Gao, Tombuktu, Kidal.

 

Yeri : Cezayir, Nijer, Burkina Faso, Fildişi Kıyısı, Gine, Senegal, Moritanya ile komşudur.

 

Din : İslam, Animizm

 

Para birimi : Mali frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Büyük Sahra Çölü, Nijer ırmağı, Senegal ırmağı.

 

MISIR

 

Yüzölçümü : 966.700 km²

 

Nüfus : 54.779.000

 

Başkent : Kahire

 

Önemli Şehirler : Kahire, İskenderiye, El Cizah, El Uksur, El Minya, Asuan, El Süveyş, Port Said.

 

Yeri : Batıda Libya, kuzeyde Akdeniz, kuzeydoğuda İsrail, doğuda Kızıldeniz, güneyde Sudan ile çevrilidir.

 

Dil : Arapça

 

Din : İslam

 

Para birimi : Mısır lirası

 

Önemli coğrafi yerler : Nil ırmağı, Nil vadi ve deltası, Arabistan çölü, Büyük Sahra Çölü.

 

ASWAN BARAJI (1971 Mısır)

 

Nil Nehri'nin doğu yakasındaki Aswan, Kahire'nin 966 km güneyindedir.

 

15 Ocak 1971'de, Aswan'ın güneyindeki Nil'in karşısındaki yeni baraj, Mısır Başkanı Enver Sedat tarafından açıldı. Baraj çalışmaları, Cemal Abdul Nasır'ın zamanında başlamıştı. 111 metre yüksekliğindeki baraj 3.6 km uzunluğunda. Alttaki 975 metre kalınlık üstte 40 metreye düşüyor. Burada 17 tane "Büyük Piramit" yapmaya yetecek kadar taş, çamur, kum ve beton kullanılmış. Barajın üstünden 4 şeritli bir yol geçiyor. Zafer kemeri dışında, barajın batı ucunda, nilüfer çiçeği şeklini vermek üzere gruplanan 4 yüksek beyaz abide yer alıyor. Barajın doğu tarafındaki kanal, hidroelektrik santralin türbinlerini taşıyor. Barajda, 5.244 kilometrekarelik, dünyanın en büyük yapay göllerinden Nasser yer alıyor. Nubia'dan Sudan'a uzanan göl, 510 km uzunluğunda. Aswan High Dam (Arapça'da Sadd el-Ali) sayesinde, Nil'in yüzyıllardır taşan suları ilk kez kontrol altına alındı. Baraj sayesinde Mısır'da işlenen toprak oranı arttı, ancak su ve iklimle ilgili sorunlar hep yaşandı. Baraj Almanya'da tasarlansa da, Sovyetler Birliği'nin katkılarıyla yapıldı. Yapımı en az 451 kişinin hayatına mal oldu.

Akıntı yönünde, 6 km kuzeyde, 1902'de tamamlanan eski Aswan Barajı bulunuyor. Döneminin en büyük barajına Arapça'da el-Sadd (Baraj) deniliyordu. Barajın yapılması için başka yerlere taşınmak zorunda bırakılan, Nubia ve Sudan'da 60 bin kişinin evi yıkıldı.

UNESCO önderliğindeki kurtarma çalışmaları sayesinde en önemlileri kurtarılsa da, sayısız tarihi eser sular altında kaldı. Örneğin Philae adlı güzel ada yok olsa da, içindeki tapınaklar parçalara ayrılıp civardaki başka bir adaya kuruldu. Bunların en önemlileri, M.Ö. son yüzyıllardan kalma Isis tapınağı ile Roma döneminden kalan binalar. 3 bina da, barajın batı yakasındaki Yeni Kalabsha'ya taşındı. Bu çalışmanın en gösterişli kısmı, Aswan'ın 282 km güneyinde Abu Simmel'deki kaya tapınaklarının kurtarılmasıydı. Aswan, palmiyeleriyle bilinen bir kış mekanı. En çok ilgi çeken yerleri arasında, 1957’de ölen üçüncü Ağa Khan'ın türbesi, bir Coptic manastırının kalıntıları, kaya mezarları ile eski bir Müslüman mezarlığı, Nil adası Elephantine'in kalıntıları ve firavunların tapınakları ile sarayları için taşların kesildiği granitler yer alıyor.

 

SÜVEYŞ KANALI (1869 MISIR)

 

Süveyş Kanalı, 1869 Kasım'ında çeşitli etkinliklerle açılmış olsa da, Kızıldeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlama düşüncesi yeni değildi. M.Ö. 7. yüzyılda, Mısır kralı Necho, böyle bir su yolu inşa etme konusunda artık pes etse de, o ana dek 120 bin köle bu uğurda hayatını kaybetmişti. M.Ö. 522'de, Persliler Mısır'ı fethettikten sonra, kralları Darius projeyi yeniden diriltti ve kanalı tamamladığını ilan eden bir kitabe hazırladı. 5. yüzyılda yaşayan tarihçi Heredot, buranın denizler arasında direkt bir rota çizmediğini, deniz yolculuğunun 4 gün aldığını ve iki geminin yan yana geçebileceğini söylemişti. Dairus’un kanalı, modern su yolu üzerindeki göllerden  birine dökülmeden, Nil Nehri'nin doğusuna doğru akıyordu. Romalıların zamanında gelişen kanal, bir süre sonra suyun getirdiği  kum ve çamurla doldu ve ihmal edildi. Sonraki  kuşaklar, atalarının yeni bir yol açma teşebbüsleriyle aşık atamadı. XIV. Louis zamanındaki Venedik İmparatorluğu'nun ve Napolyon'un planları da sonuçsuz kaldı. Akdeniz ile Kızıldeniz arasında 9.1 metrelik bir fark olmasından dolayı, Napolyon'un bir mühendisi, sonucun bir felaket olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Bunun yanlış bir düşünce olduğu anlaşıldıktan sonra bile, kanalın tamamlanması pes etmeyen bir adamın ısrarı ve çabaları sonucu gerçekleşti. Fransız diplomat Ferdinand de Lesseps, 1854'te Vali Muhammed Sait Paşa'ya gidip (o zamanlar Mısır Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı) Süveyş'in kuzeyinden başlayıp Acı Göller'den geçecek ve Akdeniz'e bağlanacak kanalın yapımı için izin aldı. De Lesseps, validen ve Süveyş Kanalı Şirketi'nin birkaç hissedarından destek aldı. Buna karşın, Hindistan'a doğrudan giden bir yoldan kazancı büyük olacak Britanyalılar hiç hisse almadı. Kanal, Londra ile Bombay arasındaki mesafeyi 7.343 km kısaltacak olsa da, hükümet projenin gerçekleşmesinin imkansız olduğunu ve gerçekleşse bile çok pahalı olacağını savunarak, başarısız olması için elinden geleni yaptı.

Zaman zaman zorluk yaşansa da asla imkansız olmayan, 1859'da başlayıp 10 yıl sonra tamamlanan projeye De Lesseps başkanlık etti. İlk başta işçi gücü kullanılsa da sonradan makinelerden yararlanıldı ve Avrupalıları da buraya çekmek için şartlar iyileştirildi. İçme suyu temin etmek için 25 bin işçinin çalışmasıyla bir temiz su kanalı yapıldı. Yolun bittiği Akdeniz'de geri istenen bir alanda Said Limanı yapıldı ve 1863'te, yol üzerinde ayrı işçi kampları yapılmasına imkan tanıyan temiz su kanalı yapılana dek, kanal kuzeyden güneye doğru uzandı. Kanalın tamamlanmış hali 161 km uzunluğunda, 15.2 metre derinliğinde ve 137 metre genişliğindeydi. Her 10 km bir körfez vardı.

 

BÜYÜK PİRAMİT (MÖ. 2560 Mısır)

 

Büyük Piramit, Kahire'nin 10 km güney-batısında, Giza'nın dışında yer alıyor.

 

Çölün kenarında, Nil Nehri'nin batısında bulunan Büyük Piramit, MÖ 26. yüzyılda Firavun Khufu (isminin Yunancası Cheops) için yapılmıştı. 4. hanedanın kralları Khafre (Chephren) ve Menkaure (Mykerinos) yakına başka piramitler yaptırdılar. Bu üç yapı yüzyıllardır insanları büyüleyen ve korkutan belki de en bilindik yapılardandır. Bu yapıların korkuttuğu insanlara hak vermek gerekir. Büyük Piramit'in yüksekliği 137 metre. Yakın bir bölgeden taşınan ve her biri 2.5 ton ağırlığında olan 2.25 milyon kireçtaşı kullanılarak inşa edilmiş. Taş blokların en büyüklerinin ağırlığı 15.25 tonu geçiyor. Kralın salonunun çatısını oluşturan granit levhaların ağırlığı ise 50.75 ton. Bütün bir yapının ağırlığı 6 milyon tondan fazla olmakla beraber piramit modern gereçler olmaksızın; kazık, kaldıraç, tekerlek ve öküzlerin çektiği kızaklar yardımıyla yapılmış.

Buna rağmen piramit inşa edilirken inanılmaz hesaplar yapılmış. Yapay olarak düzleştirilmiş, mükemmel hizalı bir düzlemden sadece 2 cm'le ayrılan bir alanda yükseliyor. Piramidin tabanı neredeyse mükemmel bir kare olduğu için dört köşesi de dik üçgenler oluşturuyor. Kuzey, doğu, güney ve batıya bakan 4 kenarıyla bir pusulayı andırıyor. Böylesine bir mükemmelliğe ulaşma çabaları bilinmese bile yapı mükemmel sayılırdı. Bu yüzden, piramidin daha ilk baştan neden yapıldığını kimse bilmiyor. Kabul gören teori, buranın firavunun mezarı olduğu ki bu doğru olabilir. Ancak ne burada, ne de diğer piramitlerde bir ceset bulunmamış olması ilginç. MS 9. yüzyılda büyük zorluklarla Kral'ın Salonu'na ulaşıldığında boş bir tabut bulunsa da, önceden buraya girildiğine dair herhangi bir ipucu yoktu.

Kuzey tarafına, aşağıdaki 46.6 metre uzunluğunda Büyük Galeri adlı dar bir pasajdan giriliyor. Burası, yüzeyden 42.7 metre yüksekliğindeki, boş granit lahitli Kral'ın Salonu'na varıyor. Piramidin içinde iki boş salon daha  bulunuyor. 1954'te piramidin hemen dışındaki derin bir çukurda sedirden bir tekne bulundu Bir bölümü parçalanan 43.6 metre uzunluğundaki tekne, bugün bölgedeki Solar Barque Müzesi'nde görülebilir. Hükümdarın ölümünden sonraki yaşamındaki seyahatlerinde kullanması niyetiyle civarda başka tekneler de gömülü olabilir.

Bu üç piramit; tapınakların, firavunun eşlerine ait olduğu sanılan minyatür piramitlerin ve papazlarla memurların mezarlarının bulunduğu kompleksin bir parçası. Bu ölüler şehri, çölün kumları üzerinden etrafı seyreden gözcü Sfenks tarafından korunuyor.

 

KARNAK TAPINAĞI (MÖ 16. Yüzyıl Mısır)

 

Luxor, ırmağın aşağısına doğru Kahire'den 644 km bir mesafede, Aswan'ın 201 km kuzeyinde.

 

Yunanlıların Thebes, tarihçilerin Yeni Krallık diye adlandırdığı şehir, 1.500 yıl boyunca Mısır'ın başkentiydi. Şehir, Nil'in doğusunda, bugün Luxor'un bulunduğu bölgede yer alıyordu. Şehirden geriye kalan pek bir şey olmasa da, Karnak Tapınağı'nın kalıntıları bugün bölgeyi ziyaret edenleri hala şaşkınlığa düşürüyor. Kapıları, odaları, salonları, sütunları, oymaları, heykelleri ve dikili taşlarıyla eski Mısır'daki en büyük tapınak kompleksiydi. Buradaki ana tapınak rüzgar ve hava tanrısı Amun'a adanmıştı. Kuştüyü taçlı bir insan şeklinde tasvir ediliyordu; özel hayvanı koçtu. İlk başta küçük çaplı yerel bir tanrı olsa da, M.Ö. 16. yüzyıldan sonra Yeni Krallık firavunları tarafından Mısır'ın ulusal tanrısı ilan edildi ve güneş tanrısı Ra ile özdeşleştirildi. Ona, refakatçisi  tanrıça Mut'a ve oğlu ay tanrısı Khnos’a burada tapılıyordu. Amun’un Karnak'taki ufak tapınağı, Yeni Krallık’ın başlarında I. Thutmose tarafından büyütüldü. Yerine geçenler tapınağı daha da genişletti. Farklı bölgelere, iki yanında devasa direkler bulunan geniş kapılardan giriliyor. Karmak’ta bunlardan 10 tane bulunuyor. Müminler  tapınağa girdiklerinde, dışarıdaki dünyanın  günışığından geçip kendilerini, tanrının bir görüntüsünün bulunduğu büyük salonların derin karanlığında en dipte yer alan türbede buluyordu. Bu türbeye ancak kral ve onun papazları girebiliyordu. Komplekse, biri Nil'den, diğeri ise Luxor'dan gelen koç başlı sfenks bulvarlarından ulaşılıyordu. Ana tapınağın hala ayakta duran öndeki geniş direği 43.6 metre yüksekliğinde ve 113 metre genişliğinde; duvarları 15 metre kalınlığında. Yanda, ikincil tapınaklarla bağlantılı, sütun dizisiyle çevrili Büyük Avlu bulunuyor. İkinci direk, Roma'daki St. Peter'in üçte biri büyüklüğündeki Büyük Sütunlu Avlu'yu karşılıyor. Bugün olmayan çatısı zamanında 16 sıralı 140 sütunun üzerinde yerden 24 metre yüksekteydi. Sütun başları nilüfer yaprağı ve sapı şeklindeydi.

Üçüncü direğin yanındaki diğer üç direk, tanrının altın heykelini taşıyan bir teknenin bulunduğu mabede yönelen orta avluya açılıyor. Güneye doğru 4 direk ileride, henüz tam olarak kazılmayan Mut tapınağı yer alıyor. Komplekste ayrıca Khons ile diğer tanrıların tapınakları bulunuyor. Binaların bahçeleri çoktan yok olurken, kutsal nehrin karşı yakasından tapınağın hoş bir manzarası var. Luxor tapınağı da Amun-Ra'ya adanmış ve yüzyıllar içinde yeniden inşa edilip değiştirilmiş. Daha küçük olduğu halde yine de çok etkileyici. Hıristiyanlar burayı kilise olarak kullansa da bugün içinde bir cami de bulunuyor. İçinde Papirüs sütunlarından oluşan bir kemeraltı, II. Ramses'in heykelleri ve canlı rölyefler yer alıyor.

 

MORİTANYA

 

Yüzölçümü : 1.030.700 km²

 

Nüfus : 2.038.000

 

Başkent : Nuakşot

 

Önemli Şehirler : Nuakşot, Nuadhibu, Kaedi.

 

Yeri : Mali, Senegal, Cezayir ile komşudur.

 

Dil : Arapça, Fransızca

 

Din : İslam

 

Para birimi : Ugiya

 

Önemli coğrafi yerler : Senegal ırmağı, Büyük Sahra, Adrar ve Tagant yaylaları.

 

MOZAMBİK

 

Yüzölçümü : 799.380 km²

 

Nüfus : 15.259.000

 

Başkent : Maputo

 

Önemli Şehirler : Maputo, Namapa, Montepuez, Beira, Nampula, İnhambane.

 

Yeri : Hint Okyanusu kıyısında Tanzanya'nın güneyinde, Malawi ve Zimbabwe'nin doğusunda yer alır.

 

Dil : Portekizce

 

Din : Animizm

 

Para birimi : Escudo

 

Önemli coğrafi yerler : Beira ve Save deltaları, Limpopo sıradağları, Rodezya yaylası, Chire-Namulia sıradağları.

 

NAMİBİA (NAMİBYA)

 

Yüzölçümü : 823.168 km²

 

Nüfus : 1.572.000

 

Başkent : Windheok

 

Önemli Şehirler : Windheok, Taumeb, Brandberg, Marientaf

 

Yeri : Güney Afrika Cumhuriyeti, Botsvana, Angola ile sınırdır.

 

Önemli coğrafi yerler : Kalahari çölü, Orange ve Cunene ırmakları.

 

NİJER

 

Yüzölçümü : 1.267.000 km²

 

Nüfus : 7.691.000

 

Başkent : Niamey

 

Önemli Şehirler : Niamey, Agadez, Tahua, Tummo

 

Yeri : Cezayir, Libya, Çad, Nijerya, Benin, Burkina Faso, Mali ile komşudur.

 

Dil : Fransızca

 

Din : İslam

 

Para birimi : C.F.A. frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Ayr ve Tibetsi dağları,  Çad gölü, Nijer ırmağı.

 

NİJERYA

 

Yüzölçümü : 923.768 km²

 

Nüfus : 118.865.000

 

Başkent : Lagos

 

Önemli Şehirler : Lagos, İbadan, Ogbomoşa, Kano, Maiduguri, Sokote, Zaria, Enugu, Port Harcourt.

 

Yeri : Kamerun, Nijer, Benin ile sınırdır.

 

Dil : İngilizce

 

Din : İslam, Hıristiyanlık

 

Para birimi : Naira

 

Önemli coğrafi yerler : Middle Belt, Nijer ve Benue ırmakları.

 

ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ

 

Yüzölçümü : 622.984 km²

 

Nüfus : 2.999.000

 

Başkent : Bangui

 

Önemli Şehirler : Bangui, Uadda, Buat, Bambari

 

Yeri : Çad, Sudan, Zaire, Kongo ve Kamerun ile komşudur.

 

Din : Animizm, İslam

 

Para birimi : C.F.A. frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Ubangi ırmağı, Pende ırmağı, Bamingi ırmağı.

 

RUANDA

 

Yüzölçümü : 26.338 km²

 

Nüfus : 7.603.000

 

Başkent : Kigali

 

Önemli Şehirler : Kigali

 

Yeri : Zaire, Uganda, Tanzanya, Burundi ile komşudur.

 

Din : Katoliklik

 

Para birimi : Ruanda frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Kivu gölü, Kongo ve Nil havzaları.

 

SAO TOME VE PRINCIPE

 

Yüzölçümü : 964 km²

 

Nüfus : 125.000

 

Başkent : Sao Tome

 

Önemli Şehirler : Sao Tome

 

Yeri : Gine Körfezi'nde ekvator yakınında bir ada devletidir.

 

SENEGAL

 

Yüzölçümü : 196.192 km²

 

Nüfus : 7.704.000

 

Başkent : Dakar

 

Önemli Şehirler : Dakar, Thies, Kaolack

 

Yeri : Mali ve Moritanya ile komşudur.

 

Din : İslam

 

Dil : Fransızca

 

Para birimi : C.F.A. Frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Futa Calon dağları, Senegal ırmağı.

 

SEYŞEL ADALARI

 

Yüzölçümü : 404 km²

 

Nüfus : 71.000

 

Başkent : Victoria

 

Önemli Şehirler : Victoria

 

Yeri : Madagaskar yakınlarında adalardan oluşan devlettir.

 

SIERRA LEONE

 

Yüzölçümü : 71.740 km²

 

Nüfus : 4.318.000

 

Başkent : Freetown

 

Önemli Şehirler : Freetown, Loma Mansa

 

Yeri : Liberya ve Gine ile komşudur.

 

SOMALİ

 

Yüzölçümü : 637.657 km²

 

Nüfus : 8.552.000

 

Başkent : Mogadişu

 

Önemli Şehirler : Mogadişu, Hargeysa, Qandala, Eyl, Berbera, Gaalkocyo

 

Yeri : Etiyopya, Cibuti, Kenya ile komşudur.

 

Din : İslam

 

Dil : Somalice, Arapça, İtalyanca, İngilizce

 

Para birimi : Samalo ya da Shilling

 

Önemli coğrafi yerler : Cuba ve Şebeli ırmakları.

 

SUDAN

 

Yüzölçümü : 2.505.813 km²

 

Nüfus : 25.164.000

 

Başkent : Hartum

 

Önemli Şehirler : Hartum, Omdurman, Kuzey Hartum, Port Sudan

 

Yeri : Libya, Mısır, Etiyopya, Kenya, Uganda, Zaire, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad ile komşudur.

 

Din : İslam, Fetişizm

 

Dil : Arapça ve yerel ağızlar

 

Para birimi : Sudan Lirası

 

Önemli coğrafi yerler : Nuba dağları, Cebel Marra dağları, Nil nehri.

 

MEROE (MÖ 6. Yüzyıl Sudan)

 

Kaboshia şehrinin yakınındadır.

 

MÖ. 5 yüzyılda yaşayan Yunanlı tarihçi Heredot, Güneşin Masası adlı bir türbeye ev sahipliği yaptığı söylenen, Etiyopya'nın ücra bölgesini tasvir etmişti. Memurlar her gece, Meroe kenti civarındaki bir bölgede yer alan bu masaya pişmiş et koyuyordu. İsteyenler bu eti alabiliyordu. Meroe kralı, et ve sütle beslenen vatandaşlarının 120 yıl yaşamasıyla övünüyordu. Bu beslenmeye dair iddialar kanıtlanmamış olsa da, Meroe, MÖ 6. yüzyıldan MS 2. yüz kadar ayakta kaldığı sanılan ve etkisi Nil'de yüzlerce mil yayılan güçlü bir Afrika eyaletinin başkentiydi. Merkezin yakınındaki kazılar sonucunda ortaya çıkarılan bir binaya, Heredot’un tarifinden ve üzerinde bir güneş figürü bulunan taş parçası yüzünden Güneş Tapınağı adı verildi. Binada, platform üzerinde yer alan duvarları fetih sahnelerinin tasvir edildiği rölyeflerle süslü bir mabet bulunuyor. Meroe'deki Etiyopyalılar'dan bahseden diğer Yunanlı ve Romalı yazarlar burayı, 1772'de Avrupalı kaşif James Bruce'un, Khartoum'un 100 mil rastladığı kalıntıların klasik edebiyat eserlerinden hatırladığı yere ait olduğunu tahmin etmesini sağlayacak kadar detaylı tasvir etmişti. Arkeologlar, 20. yüzyılda burayı incelemeye geldiğinde, çok sayıda mezar, dini bina, çitlerle çevrili bir kraliyet bölgesi, çömlekler, mücevherler ve metal eşyalar bulsa da, keşfedilmeyen daha çok şey var ve burası gizemini  koruyor. Bunlardan biri, çözmeye dair tüm girişimleri sonuçsuz bırakan Meroit dili. Meroe’nin bir zamanlar Mısır'a ait olduğu sanılan bir bölgenin başkenti olduğu sanılıyor. Halk güçlendikçe, kuzeydeki komşularını , bastırdı, ancak sanat ve mimarilerinde Mısır etkisi sürdü. Mısır dini de önemini korudu. Apus, Amin ve Isis'e ait tapınaklar bulunuyor. Devasa duvarları ve iki boyutlu oymalarıyla tapınaklar Mısır tarzında. Meroe kralları ve kraliçeleri, kumtaşı ya da kiremit piramitlerin içine gömülüyordu. Hem Roma, hem de Mısır tarzına ait detayların görüldüğü bazı yapılarda, Orta Doğu etkilerine de rastlanıyor. Binalardan biri, Roma hamamının birebir kopyasıdır. Açıkça, Meroitler, diğer kültürlerden esinlenmiş bir topluluk. Mısır hakimiyeti sona ermiş olsa da, Meroitler, Mısır'ın temsil ettiği değerleri reddetmedi. Sanatlarından anlaşıldığı kadarıyla, fillere ve aslanlara önem veriyorlardı. Zenginliklerinin kaynağı demir rezervleriydi. Bronz, cam hatta gümüş ihraç ettiler. Krallar tarafından yönetilseler de, kraliçeler önemli otorite figürleriydi. Yazılarını okuyamadığımız için, hayat tarzlarına dair tahmin yürütmekle yetiniyoruz.

 

SWAZILAND

 

Yüzölçümü : 17.363 km²

 

Nüfus : 779.000

 

Başkent : Mbabane

 

Önemli Şehirler : Mbabane

 

Yeri : Güney Afrika Cumhuriyeti ile Mozambik arasındadır.

 

Dil : İngilizce

 

Din : Animizm, Protestanlık

 

Para birimi : Lilangeni

 

Önemli coğrafi yerler : İkangalo dağı.

 

TANZANYA

 

Yüzölçümü : 945.087 km²

 

Nüfus : 26.070.000

 

Başkent : Darüsselam

 

Önemli Şehirler : Darüsselam, Arusha, Utete, Mwanza, Mehenge.

 

Yeri : Burundi, Ruanda, Kenya, Mozambik, Malavi ile komşudur.

 

Dil : Kisvahili dili.

 

Din : İslam, Hıristiyanlık, Animizm

 

Para birimi : Şilin

 

Önemli coğrafi yerler : Kilimancaro, Meru, Livingstone, Rungave, Uluguru, Nguru  dağları.

 

TOGO

 

Yüzölçümü : 54.055 km²

 

Nüfus : 3.566.000

 

Başkent : Lome

 

Önemli Şehirler : Lome

 

Yeri : Gana, Burkina Faso ve Benin ile komşudur.

 

Din : Animizm, Katoliklik

 

Para birimi : C.F.A. Frankı

 

Önemli coğrafi yerler : Togo dağları, Oti ve Mono havzaları.

 

TUNUS

 

Yüzölçümü : 164.000 km²

 

Nüfus : 8.094.000

 

Başkent : Tunus

 

Önemli Şehirler : Tunus, Sfaks, Bizerte, Sus, Kayrevan.

 

Yeri : Cezayir ve Libya ile komşudur.

 

Dil : Arapça

 

Din : İslam

 

Para birimi : Tunus dinarı

 

Önemli coğrafi yerler : Mecerda ve El-Milyan ırmakları, Krumiri ve Mogod tepeleri, Dahar yaylası, Ceffara ovası, Hammamet  ve Gabes körfezleri, Kerkenna ve Cerbe adaları.

 

KARTACA (MÖ. 5. Yüzyıl Tunus)

 

Dido, Sur (Fenike'nin eski başkenti) Kralı'nın kız kardeşiydi. Kral, eniştesini para için öldürdüğünde, Dido destekçilerini bir araya toplayıp yeni bir krallık arayışına girdi. Kuzey Afrika kıyısında harika bir şehir kurdu. Truva prensi Aeneas, Roma'yı kuracak bir bölge ararken buraya ulaştı. Dido'nun şehri Kartaca'ydı (sözcük Fenike dilinde "yeni şehir" anlamına geliyor), Romalı şair Vırgil'in dokunaklı şiiri The Aeneid'de anlatılan Dido'nun Aeneas'a olan aşkının ve onu terk ettiğinde intihar edişinin hikayesi çok sayıda yazar, sanatçı ve besteciye yüzyıllar boyu esin kaynağı oldu.

Kartaca, Avrupa sanatında ne kadar önemli yer tutsa da, kendi zamanında böyle değildi. M.Ö. 2. yüzyılda Roma senatosu, devamlı Kartaca'nın yıkılması gerektiğini dile getiren Romalı Cato'nun sözleriyle yankılanıyordu (delenda est Karthago). Bir zamanlar muttefik sonradan ise Roma'nın düşmanı olan Kartaca, M.Ö. 146'da yıkıldı.

Efsaneyi gerçekten ayırmak neredeyse imkansız. Arkeolojik çalışmalara rağmen, ipuçlarını anlamak zor. Şehrin ne zaman kurulduğu bile tam olarak bilinmiyor. Edebi metinler, M.Ö. 9. yüzyılın sonları olduğunu yazsa da, arkeolojik kalıntılar M.Ö. 8. yüzyılın ortalarından önce burada yerleşim olduğuna işaret etmiyor. En eski bulgular, uğursuz olanlar. Tanrıça Tanit’in mabedi olan Topheth adlı bölgede çok sayıda çocuğun kurban edildiği sanılıyor. Mum ışığı  eşliğindeki törenlerde, 2 ya da 3 yaşındaki çocuklar tanrı Baal Hammon'a kurban ediliyordu. Dünyadan sonraki yaşamda kullanacakları değerli eşyalarla gömülen seçkin ailelerin üyelerini kurban etme geleneği olduğu da düşünülüyor. Dido'nun ölüm hikayesi, bir kral ya da kraliçenin ölümünün ülkenin yararına olabileceği gibi ilkel bir düşünceye işaret edebiliyor.

MÖ. 6. yüzyılda Kartaca çok güçlenmiş, kurduğu donanmayla çok sayıda koloniyi ele geçirmişti. Kartaca'nın deniz gücü, Topheth yakınlarında bulunan 2 limandan anlaşılıyor. Burası ziyaretçilerin en çok ilgisini çeken mekanlar. Yuvarlak limanın ortasındaki adada, çok sayıda geminin  yanaşacağı bir rıhtım bulunuyordu. Yunanlı tarihçi Appian buranın 220 gemi aldığını kaydederken, liman tasviri arkeologlar tarafından da doğrulandı. Savaş gemilerinin bulunduğu liman, alüvyonlu girişi bulunan ticari bir limana bağlıydı.

Şehir merkezinin, bugün bir arkeoloji müzesine ev sahipliği yapan Byrsa Tepesi'nde (isim "öküz mabedi" anlamına geliyor) olduğu sanılıyor. Tepenin yamacında yapılan kazı çalışmalarında, M.Ö. 3. ve 2. yüzyıllara ait evler ve dükkanlar ortaya çıkarıldı. Ancak kalıntıları bugüne kalan binaların Dido'nun zafer kazanmış rakibinin ve Roma'nın dayanılmaz gücünün damgasını taşıyordu. Antenine Hamamları'nın bulunduğu topraklardaki bir anfitiyatro ve çok sayıda villa buna örnek olarak gösterilebilir.

 

UGANDA

 

Yüzölçümü : 236.035 km²

 

Nüfus : 17.593

 

Başkent : Kampala

 

Önemli Şehirler : Kampala

 

Yeri : Ruanda, Zaire, Sudan, Kenya ile komşudur.

 

Dil : İngilizce

 

Din : Katoliklik, Protestanlık, İslam, Animizm

 

Para birimi : Uganda Lirası

 

Önemli coğrafi yerler : Virunga yanardağı, Ruwenzori dağı, Morungole, Moroto, Kadami dağları, Nil nehri, Owen Falls ve Murchison Falls çağlayanları.  

 

ZAİRE

 

Yüzölçümü : 2.345.409 km²

 

Nüfus : 35.330.000

 

Başkent : Kinşasa

 

Önemli Şehirler : Kinşasa, Kananga, Mbuji, Mayi, Kisangani, Mbandaka, Likasa, Kolwezi, Lumumbaşi, Bukavu.

 

Yeri : Kongo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Zambiya, Angola ile komşudur.

 

Dil : Fransızca, Yerel diller

 

Din : Animizm, Hıristiyanlık, İslam

 

Para birimi : Zaire

 

Önemli coğrafi yerler : Edward gölü, Kivu gölü, Tanganyika gölü, Kongo, Ubangi ırmakları.

 

ZAMBİA

 

Yüzölçümü : 752.614 km²

 

Nüfus : 8.119.000

 

Başkent : Lusaka

 

Önemli Şehirler : Lusaka, Kitwe, Ndola, Balovale

 

Yeri : Angola, Zaire, Tanzanya, Malavi, Mozambik, Zimbabve, Botsvana, Nabibya ile komşudur.

 

Dil : İngilizce, Bantu lehçeleri

 

Din : Animizm

 

Para birimi : İngiliz sterlini

 

Önemli coğrafi yerler : Zambezi ırmağı.

 

ZİMBABWE

 

Yüzölçümü : 390.622 km²

 

Nüfus : 10.205.000

 

Başkent : Harare

 

Önemli Şehirler : Harare, Bulawayo, Hwange

 

Yeri : Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti, Botsvana ile komşudur.

 

Dil : İngilizce, yerel bantu lehçeleri

 

Din : Protestan

 

Para birimi : Zimbabve doları

 

Önemli coğrafi yerler : Zambezi ve Limpopo ırmakları, İnyanga dağları, Mozambik ovası.

 

BÜYÜK ZİMBABVE (12 Yüzyıl Sonrası Zimbabve)

 

Büyük Zimbabve, Harare'den 350 km uzaklıktadır.

 

Zimbabve sözcüğünün Shona dilinde "saygı duyulan evler" anlamına geldiği sanılıyor. Büyük Zimbabve'de, harç kullanılmadan yapılan evlerin kemeri ya da kubbesi de yok. Burası hâlâ gizemini kaybetmiş değil. Tarihi bölgeleri yağmalayan Rhodesian Ancient Ruins Ltd. adlı şirketin alanda, bazı 19. yüzyıl hazine avcıları arkeolojik çalışmaların yapılmasına engel oldu.

Büyük Zimbabve'de üç bina kümesi bulunuyor: Eski bir iç kale ya da tepe kalesi, Tapınak adlı oval bir duvar ve iki bölge arasındaki nehir vadisindeki yıkıntılar. Bu yıkıntılar, halkın gelişimine ve refahına katkıda bulunan, ortalamanın üzerinde yağış alan, bereketli bir toprak üzerinde bulunuyor. Büyük Zimbabve'yi ilk keşfedenler, buranın mimarlarının Afrika yerlileri olmadığı inancını ısrarla savundu. Afrikalılara ait olmayan daha eski bir uygarlık bulma umuduyla bölge çok sayıda değerli malzemeden temizlendi, ancak bugün Büyük Zimbabve'nin tamamen Afrikalılar tarafından yaratılan bir yer olduğu teorisi kabul görüyor. İlk katmanlarda, günümüzdeki Bantu halkının yaptıklarına benzeyen çanak çömlekler bulundu. İç kale bölgesinin M.S.12. ya da 13. yüzyılda geliştiği tahmin ediliyor. Ve belki de servetin ve güvenliğin artmasıyla insanlar bir süre sonra oval duvarı inşa etti.

Büyük Zimbabve'deki taş işçiliğinin kalitesi, özellikle de kuzeydoğusundaki oval Tapınak duvarı dikkat çekiyor. Duvarın yükseldiği bazı yerlerde 9.1 metreyi, kalınlığı ise 4.9 metreyi buluyor. 244 metre çapındaki duvarın dörtte biri karışık zikzak desenlerle süslü. Granitler, hünerli duvar işçileri tarafından süslenerek moloz bir göbeğin etrafına yerleştirilmiş. Bu duvar, içeridekiler gibi düz değil, yuvarlak. İç duvarların ve geçitlerin fonksiyonu bilinmiyor ve yapının hiçbir zaman bir çatısı olmadığı sanılıyor. Yine zikzak desenlerle süslü koni şeklindeki kulenin işlevi de tam anlamıyla bir gizem kaynağı. İç kale, 27 metre yüksekliğinde bir uçurumun kenarında yer alıyor. Buraya, sadece bir kişinin yürüyebildiği iri kayanın içine oyulan basamaklarla çıkılabiliyor. Bu bölge de, tepesinde 4 metre genişliğinde bir yürüme yolu olan duvarla korunuyormuş. Üzerindeki aralıklara tek parça taştan yapılmış abideler yerleştirilmiş. Büyük Zimbabve'nin kaşiflerinden Theodore Bent'e göre iç kale, geçitleri ile dikkat çekiyordu. Bent'in 100 yıl evvel, “Görme şansını elde ettiğim en karmaşık ve gizemli yapı" diye nitelendirdiği Büyük Zimbabve’nin sırrı hala çözülmüş değil.